Arcydzie?a literatury nowogreckiej, t. VIII. Topornym piórem. Pami?tniki z powstania greckiego i pierwszych lat wolno?ci

Jak? szans? mo?e mie? niepi?mienny syn chrze?cija?skiego wie?niaka z zapad?ego zak?tka pa?stwa Osmanów, sprzedany w pocz?tkach XIX w. do s?u?by u obcych i z wysi?kiem dorabiaj?cy si? na drobnym handlu, ?eby zdoby? szlify generalskie i zosta? jednym z najwybitniejszych pisarzy swego kraju? Prezentowane w VIII tomie Pami?tniki genera?a Makrijanisa dowodz?, ?e jest to mo?liwe. Ten krewki rumeliocki zawadiaka, ??cz?cy w sobie odwag? Achillesa z przebieg?o?ci? Odysa, staje do walki z Turkami w roku 1821 z jataganem i par? pistoletów, bije si? pod rozkazami najs?ynniejszych greckich bohaterów – Andrutsosa, Kolokotronisa, Karaiskakisa, wkrótce na czele w?asnego, coraz liczniejszego oddzia?u, bierze udzia? w walkach w Rumelii i na Morei, broni Nafplionu, walczy z wojskami Ibrahima paszy w Niokastro, odpiera ataki Turków na Akropol ate?ski. Jest pi?ciokrotnie ranny, awansuje na genera?a, po czym sk?ada t? szar??, ?eby jako szeregowy zaci?gn?? si? do armii regularnej. A gdy wyzwolona Ojczyzna pod rz?dami Kapodistrii i króla Otona I okazuje si? niewdzi?czna dla weteranów, a politycy zamiast jej s?u?y?, dbaj? o interesy obcych mocarstw i w?asne, Makrijanis (po trzydziestce) mozolnie uczy si? liter, ?eby chwyci? za pióro i tym „topornym piórem” odda? nale?n? cze?? towarzyszom broni, a zarazem domaga? si? sprawiedliwo?ci i z pasj? walczy? o konstytucj?.

Pisane barwnym j?zykiem potocznym Pami?tniki genera?a Makrijanisa nale?? dzi? do pomników pi?miennictwa nowogreckiego, a najwybitniejsi greccy poeci i pisarze uznaj? ich Autora za swego Nauczyciela i Mistrza. (Ma?gorzata Borowska)